مداخله شناختی آن دسته از اقداماتی هستند که برای ایجاد تغییر در فرد صورت می‌گیرند. به عبارت دیگر، مداخله روانشناختی شامل هرگونه فعالیتی می‌شود که در جهت تغییر رفتار، حالات عاطفی یا احساسات مورداستفاده قرار می‌گیرد. راهبردهای مداخله روانشناختی، در جهت موضوعات مختلف، گوناگون و متنوع هستند.

مداخله شناختی همچنین به عنوان مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و استراتژی‌های متمرکز بر اثربخشی، تقویت و ارتقاء عملکرد شناختی شناخته  شده که از آن‌ها در جهت بهبود عملکرد قابلیت‌هایی مانند حافظه کاری، توجه، تمرکز و ... استفاده می‌شود. در حقیقت با تجربه مداخله شناختی باکیفیت و خوب، در کنار مواردی مانند رژیم غذایی سالم، سلامتی جسمانی، تمرین‌های مکمل و ... می‌توان به توسعه، تقویت و ارتقاء عملکرد شناختی کمک شایانی کرد.

انعطاف پذیری مغز یا نوروپلاستیسیته به توانایی سیستم عصبی برای انطباق با نیازهای اطراف گفته می‌شود. در واقع سیستم عصبی، پس از تشکیل کامل و به لطف تشکیل اتصالات سیناپسی جدید، می‌تواند ساختار و عملکرد خود را بازسازی کرده و خود را سامان‌دهی نماید.

به طور کلی، افزایش تعداد و تثبیت این ارتباطات، عملکرد کلی مغز را بهبود می‌بخشد. این ارتباط بهتر موجب می‌شود تا نورون‌ها به انتقال سریع‌تر و موثرتر اطلاعات دست یابند که این موضوع نیز عملکرد شناختی بهتری را به همراه دارد.

افراد بسیاری نسبت به مراقبت‌های بهداشت روان خود حساس هستند و به صورت مداوم به آموزش شناخته توجه می‌کنند. در اکثر موارد، هدف از این دسته اقدامات، بهبود کیفیت زندگی از طریق دستیابی به رفاه شناختی کافی، جلوگیری از زوال شناختی مرتبط با افزایش سن یا بهبودی از آسیب منجر شده به زوال شناختی است.

در حقیقت عملکرد شناختی بالا، می‌تواند به طیف گسترده‌ای از افراد به منظور تجربه زندگی بهتر و باکیفیت‌تر کمک کند. برخی از افرادی که می‌توانند با بهره‌مندی از عملکرد شناختی بالا، موفقیت‌های بیشتری را کسب کنند در ادامه بررسی شده‌اند:

1. دانش‌آموزان و دانشجویان

برخی از افرادی که برای دستیابی به نتایج مورد انتظار روی توانایی‌های ذهنی کار می‌کنند شامل دانش‌آموزان هستند. این دسته از افراد قصد دستیابی به نمرات بالا و تضمین دسترسی به یک دانشگاه خاص بوده و یا حفظ سطوح علمی خوب برای ماندن در رقابت با دیگران هستند. این افراد انگیزه دارند تا تمام راه‌های ممکن برای بهبود عملکرد شناختی خود را جستجو کنند.

2. مدیران

مدیران به امور کاری زیاد و ضروری می‌پردازند و باید هم‌زمان چندین کار را مدیریت‌ کنند و پیش ببرند. علاوه بر این، آن‌ها به طور مداوم در معرض محرک‌های مختلفی هستند که برای جلب توجه آن‌ها رقابت می‌کنند. در سال‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی معروف در سطح دنیا با هدف تقویت توانایی‌های ذهنی کارکنان و ارتقای فواید ورزش بدنی، ابزارهای آموزشی شناختی را در میان فعالیت‌های خود قرار داده‌اند. نتایج نشان‌داده که ارتقاء عملکرد شناختی کارکنان به این وسیله، سطح انگیزه و رضایت کارکنان را افزایش می‌دهد، محیط کاری سالمی ایجاد می‌کند و موجب بهبود نتایج بهره‌وری را می‌شود.

3. ورزشکاران حرفه‌ای

توجه، تمرکز، سرعت پردازش، تصمیم‌گیری سریع، استدلال انتقادی و ... از جنبه‌های مهم این نوع فعالیت‌ها به شمار می‌روند. برخی از مشاغل و فعالیت‌ها نیازمند تصمیم‌گیری‌های مهم لحظه‌ای، حفظ توجه در طولانی مدت و واکنش فوری هستند. همچنین برخی دیگر نیز به اقدامات دقیقی نیاز دارند که مستلزم ریسک‌های بالا، همراه با ضرب‌الاجل‌های سخت‌گیرانه و در عین حال کنترل سطوح بالای استرس هستند. با توجه به این موضوع، می‌توان دریافت که آموزش ذهنی خوب برای حفظ قابلیت‌های شناختی و عملکردهای اجرایی در سطوح بالا اساسی است و ورزشکاران به آموزش جنبه‌های فیزیکی، ذهنی و عاطفی نیاز دارند. در واقع تکمیل این آموزش‌ها در کنار یکدیگر به دستیابی به نتایج خوب در ورزش کمک می‌کند. ورزش بدنی، رژیم غذایی مناسب، زمان استراحت کافی و تمرینات ذهنی و عاطفی از جمله مواردی به شمار می‌روند که در بر موفقیت فرد ورزشکار تأثیرگذار هستند. به همین دلیل، از آنجایی که آموزش عملکرد شناختی روی توجه و تمرکز، تمرکز و سرعت پردازش کار می‌کند، می‌توان از طریق آن به بهبود شرایط فرد در روش حرفه‌ای کمک کرد.

4. نیروهای امنیتی (نظامیان، آتش‌نشانان و دیگر مشاغل این حوزه)

همانطور که گفته شد، برخی از مشاغل، نیازمند تصمیمات ناگهانی و سریعی هستند. این دسته از مشاغل، ریسک‌‌های بالایی داشته و با ضربالاجل‌های سخت‌گیرانه همراه هستند. همین موضوع باعث می‌شود تا بتوان با آموزش ذهنی خوب، نسبت به حفظ قابلیت های شناختی و عملکردهای اجرایی در سطوح بالا اقدام نمود.

5. سایر مشاغل

پردازش چندین باره اطلاعات به‌دست‌آمده از منابع مختلف کار دشواری است. در چنین شرایطی، امکان دارد فرد، جزئیات مهمی را که می‌توانستند تفاوت ایجاد کنند را از دست بدهد. همچنین این امکان وجود دارد در شرایطی، نیاز باشد تا مقدار زیادی اطلاعات را تجزیه و تحلیل نمود. در بسیاری از مشاغل، طیف گسترده‌ای از اطلاعات وجود دارند که باید مورد تجزیه و تحلیل، بررسی دقیق و موشکافانه و یا مورد قضاوت قرار بگیرند. در چنین شرایطی، برخورداری از عملکرد شناختی بالا می‌تواند از غرق شدن فرد در حجم گسترده‌ اطلاعات و همچنین از دست دادن اطلاعات و زوایای مهم، جلوگیری کند.